EHBO artikel diabetes
Periodiek willen wij een EHBO-onderwerp bij je onder de aandacht brengen. In deze bijdrage gaat het over diabetes. Wat zijn de verschijnselen en hoe kun je (als leek) dan handelen.
Diabetes
Diabetes, ook wel suikerziekte genoemd, is een ziekte waarbij het lichaam de bloedsuiker niet meer in evenwicht kan houden. Dat komt doordat het lichaam te weinig van het hormoon insuline heeft. En ook reageert het lichaam vaak niet meer goed op insuline. Of het maakt helemaal geen insuline meer. Insuline regelt de bloedsuikerspiegel.
Diabetes type 1 en 2 zijn het bekendst. Iedereen kan diabetes krijgen.
Diabetes type 1
Mogelijke oorzaken van diabetes type 1 zijn virussen, voeding of erfelijkheid (in geringe mate). Bij dit type is sprake van een insuline tekort. Diabetes type 1 kun je niet voorkomen en behandel je met insuline middels een insulinepen of een insulinepomp.
Symptomen van diabetes type 1 zijn:
- Veel dorst hebben.
- Vaak moeten plassen.
- Een droge mond hebben.
- Afvallen zonder reden.
- Je heel zwak en moe voelen.
- Last hebben van je ogen, wazig of slecht zien.
Diabetes type 2
Diabetes type 2 komt steeds vaker voor. Het aantal mensen met diabetes type 2 groeit heel snel. Je leefstijl kan er de oorzaak van zijn. De kans op diabetes type 2 wordt groter door erfelijke aanleg, (ernstig) overgewicht, te weinig bewegen, roken en/of voeding.
Een gezonde leefstijl kan helpen om diabetes type 2 te voorkomen. Maar dat lukt niet altijd. Bijvoorbeeld als de erfelijke aanleg te sterk is.
Bij diabetes type 2 maakt je lichaam te weinig insuline aan of reageer je minder goed op insuline (hypo). Deze vorm van diabetes komt het meeste voor en komt voor bij alle leeftijden.
Een hypo is de afkorting van het woord hypoglykemie: een laag bloedglucosegehalte. Dit betekent dat er te weinig glucose in het bloed is.
Hoe herken je een hypo?
Hypo’s zijn vervelend en beangstigend. Ze brengen in bepaalde omstandigheden risico’s met zich mee. In het verkeer of als je werkt met machines. Daarom is het belangrijk om een hypo op tijd te herkennen. Een hypo is niet voor iedereen hetzelfde: er zijn veel individuele signalen.
Lichaamssignalen bij een hypo kunnen zijn:
- Hongerig gevoel, geen dorst
- Zich flauw voelen, behoefte aan zoet
- Bleke, klamme huid, soms bezweet
- Duizeligheid, misselijkheid en hoofdpijn
- Trillerigheid
- Onrust, geprikkeldheid, verwardheid en soms agressie
- Coördinatiestoornissen, onvast looppatroon, spreken met dubbele tong
- Geeuwen
- uiteindelijk bewusteloosheid
Hoe krijg je een hypo?
- te weinig eten
- te laat eten
- groot energieverbruik (bijvoorbeeld bij sporten)
- door het gebruik van alcohol
- gebruik van andere medicijnen in combinatie met je diabetesmedicatie
- teveel insuline spuiten
- verkeerde instellingen van je insulinepomp
- te sterke werking van je tabletten
Wat te doen bij een te laag bloedsuikergehalte?
De suikerspiegel bij een hypo herstelt snel door het drinken van zoete dranken en het eten van bijvoorbeeld een boterham met jam of het eten van suikerklontjes.
Er kan ook sprake zijn van een te hoog bloedsuikergehalte (een hyper). Bij een te hoog bloedsuikergehalte wordt de diabeet langzamerhand steeds slaperiger. Indien het slachtoffer goed aanspreekbaar is, dan kan hij naar de huisarts gaan. Indien er verstoringen in de vitale functies optreden, schakel dan professionele hulp (1-1-2) in.
Bel 1-1-2 bij gedragsverandering of stoornis in het bewustzijn waardoor het slachtoffer niet meer kan drinken of eten.
Denk je dat je diabetes hebt?
Ga naar je huisarts. De huisarts prikt een druppeltje bloed en meet je bloedglucosewaarde.