Geschiedenis

De Wintelrese gilde is waarschijnlijk een van de oudste gilden van Noord-Brabant. Op het hoofdvaandel staat als oprichtingsjaar het jaartal 1320 vermeld. Volgens een oude caert, waarvan het oudste kopie bij het Nationaal Archief in ’s-Hertogenbosch wordt bewaard, zou hertogin Johanna van Brabant destijds het privilege hebben gegeven om “ene schutterije tot Wentelre te onderhouden”. Oorspronkelijk was de taak van de gilde het onderhouden en beschutten van de plaatselijke Mariakapel, welke tevens dienst deed als een soort parochiekerkje. Vandaar dat het gilde in eerste aanleg door het leven ging als een “Broederschap van Onze Lieve Vrouw”.

Pas veel later, zo rond 1570, kwam er een echte parochiekerk in Wintelre, toegewijd aan St. Willibrordus. Het gilde heeft daarop gereageerd door langzamerhand de naam te wijzigen van “Gult van Onze Lieve Vrouw” in de nieuwe benaming “Sint Willibrordusgilde”. In de overgangsjaren heeft men ook nog een tijdlang een dubbele naam gehanteerd. Dit alles is af te lezen van de oude koningsschilden, die de gilde nog in haar bezit heeft.

De overheid (het bestuur) heeft in de jaren tachtig van de vorige eeuw beide namen terug gehaald, zodat ons gilde sindsdien met een dubbele naam door het leven gaat.

Ondanks de ouderdom is ons gilde nog springlevend en erg actief. Hierbij worden oude waarden en tradities gekoesterd en in aangepaste vorm gehandhaafd. Zo blijven broederschap en dienstbaarheid de centrale waarden, waarop het gildenwezen anno 2005 nog steeds drijft. Dit vertaalt zich in samen teren (feesten), onderlinge wedstrijden in schietdisciplines, vendelen, trommelen, enz.

Maar ook het verzorgen en begeleiden van de uitvaarten van overleden gildenbroeders.

Verder stelt de gilde zich dienstbaar op t.o.v. de gemeenschap door hulp te bieden bij het onderhouden van de omgeving van kerk en pastorie. Ook heeft de gilde oog voor de minderbedeelden in de wereld, wat tot uiting komt door o.a. steun te verlenen aan de ziekengroep en het missiecomité in Wintelre. Een andere vorm van ondersteuning van de medemens komt tot uitdrukking in het organiseren van gildenfeesten in de vorm van liefdadigheidsfestijnen. De opbrengsten hiervan wordt dan gedoneerd aan vooraf bepaalde goede doelen. Dit jaar zullen dus de baten van ons “Liefdadigheidsfestijn 2005” ten goede gaan komen aan de ouderverenigingen van de Plaatse (vh de Donksbergen) in Duizel en de St. Severinusstichting in Veldhoven, welke deze gelden zeer goed kunnen gebruiken voor de activiteiten, die ze organiseren voor de bewoners van beide instellingen.



Ons gilde neemt nog steeds een belangrijke plaats in de dorpsgemeenschap van Wintelre. Dit blijkt uit het nog steeds groeien van het aantal leden, dat de vereniging telt, waarbij we ook voldoende aanwas krijgen van jongeren, die zich bij ons gilde thuis voelen. We zijn present bij allerlei activiteiten in het dorp en fleuren met onze kleurige uniformen ook desgevraagd jubilea en andere feestelijke gebeurtenissen van de kerk en zusterverenigingen op.

Verder houden we natuurlijk onze eigen feesten en gebruiken in ere. Hierbij zijn we duidelijk zichtbaar en hoorbaar aanwezig in het de dorpsgemeenschap. Daarbij valt te denken aan het jaarlijkse smartlappenfestival, de Gildendag en Willibrordusdag.

De Gildendag (teerdag), die valt op de 1e maandag na 8 september, is de belangrijkste feestdag van ons gilde. De gildenbroeders verzamelen zich ’s morgens vroeg om 6 uur bij de hoofdtamboer. Daarna vertrekken we met zijn allen naar de vaandrig; waarna de tocht doorgaat naar de koning. Op alle adressen wordt koffie, bier of een borreltje geschonken. De laatste halte is bij de hoofdman, waar de gildenbroeders onthaald worden op belegde broodjes en natuurlijk weer koffie, bier of een borreltje. Vandaar gaan we tegen half tien met een voltallige gilde (nu dus ook met de bruidjes) naar de kerk voor de H. Mis. Na de mis volgt er een bidtocht langs een al eeuwen oude route, waarbij de rozenkrans wordt gebeden.

Na de bidtocht staat op de pastorie de erewijn klaar. Hierna wordt voet gezet richting Gildenkamer (Café Den Babbel) voor enkele mededelingen door de Overheid en een overheerlijke koffietafel voor alle leden en genodigden.

Na de middag wordt er op ons schietterrein om de drie jaar koning geschoten. In de tussenliggende jaren wordt er om de titel van dagkoning gestreden.

Tegen vier in de namiddag arriveren de schoolgaande kinderen van de gildenbroeders, waarmee dan in optocht naar de Gildenkamer wordt vertrokken. De kinderen worden daar naar oude traditie getrakteerd op eten en drinken (thans frietjes met kroketten en cola of sinas).

Daarna is er een pauze en gaat iedereen naar huis om zich op te frissen en wat te eten.

Om 20:00 uur worden alle gildenbroeders en gildenzusters terugverwacht in de Gildenkamer voor het avondprogramma. Dit bestaat uit een formeel deel: het benoemen van de nieuwe dekens, het aannemen van de nieuwe leden (die gaan hierbij onder de vlag door) en het huldigen van mogelijke jubilarissen en een gezellig gedeelte: een leuke feestavond (vrij drinken en eten voor iedereen!!) Om 1 uur ’s nachts wordt de dag afgesloten door het tromgeroffel van de hoofdtamboer. Hij “slaat de teerdag toe”.

Op Willibrordusdag (zondag op of de 1e zondag na 7 november) wordt er een wat eenvoudiger programma afgewerkt. ’s Morgens gaan met we met zijn allen naar de Kerk voor het bijwonen van de Gildenmis. Hierna wordt de eed van trouw aan het wereldlijk en kerkelijk gezag hernieuwd en het vendelgebed gedraaid. Nadat we terug zijn in de Gildenkamer volgen er meestal een aantal mededelingen van de Overheid. Daarna moeten alle Gildenbroeders hun contributies, eventuele boetes en pachtsommen betalen. ’s Avonds is het dan voor alle gildenbroeders en gildenzusters vrij drinken in de Gildenkamer.

Ook nemen we deel aan Kringgildendagen en Vrije Gildenfeesten in onze eigen kring, maar tevens in de buurkringen. In de optochten vallen we op door de grote groep, door het meelopen van bruidjes bij de hoofdman, vaandrig en koning en door onze rode uniformen. Ook buiten onze provincie laten we ons zien. Zo nemen we regelmatig deel aan schutterijfeesten in Gelderland en Limburg. Bovendien steken we ook geregeld de grens over en zijn we present bij gildenmanifestaties in België, Duitsland, Frankrijk, Polen en Oostenrijk 

Afdrukken E-mail